Mózg w każdej chwili naszego życia odbiera, segreguje i przetwarza bodźce zmysłowe, które docierają do niego z naszego ciała. Poszczególne zmysły (wzrok, słuch, węch, dotyk, smak, równowaga i propriocepcja) współdziałają ze sobą podczas wykonywania złożonych zadań i ten proces stanowi podstawę ich integracji.
Zaburzenia przetwarzania sensorycznego powodują, że mózg nieprawidłowo odczytuje informacje dostarczane mu przez zmysły. Najważniejsze w procesie prawidłowego rozwoju dziecka są trzy podstawowe, najwcześniej dojrzewające systemy zmysłowe - system dotykowy, system czucia głębokiego, tak zwana propriocepcja – czucie własnego ciała, układ przedsionkowy zwany zmysłem równowagi.
Układ przedsionkowy i układ proprioceptywny - umożliwiają odbieranie doznań związanych z ruchem i zmianami w ruchu. Wpływają na utrzymanie równowagi, świadomość przestrzeni, właściwe napięcie mięśniowe, koordynację i płynność ruchu. Od jego prawidłowego działania zależy kształtowanie się i rozwój funkcji ruchowych, czuciowych i poznawczych.
Niedojrzałość układu przedsionkowego przejawia się charakterystycznymi zaburzeniami w funkcjonowaniu dziecka na co dzień oraz trudnościami w nauce.
System propriocepcji odbiera informacje z mięśni, ścięgien i stawów. Prawidłowe działanie tego systemu wpływa na sprawne poruszanie się i wykonywanie czynności ruchowych bez konieczności kontroli wzrokowej. Pomaga budować schemat ciała i poczucie, gdzie znajdują się nasze części ciała i jak się poruszają.
Układ dotykowy pomaga różnicować to, czego dotykamy i gdzie jesteśmy dotykani. Ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa, równowagę emocjonalną, koncentrację uwagi i funkcje ruchowe. Odbieranie wrażeń dotykowych odbywa się za pomocą czucia powierzchniowego i różnicującego.
Nieprawidłowości w zakresie odbierania i przetwarzania bodźców dotykowych to nadwrażliwość lub obronność dotykowa.
Terapia Integracji sensorycznej wskazana jest przy następujących trudnościach: